استاندارد ISO10816

چرا ISO 10816 برای مهندسان آنالیز ارتعاشات مهم است؟

هدف اصلی سیستم های پایش وضعیت و حفاظت از ماشین آلات، اطمینان از سلامت و عملکرد مداوم ماشین آلات کارخانه است. در این راستا سیستم‌های اندازه‌گیری ارتعاشات به همراه سنسورهای ارتعاش برای اندازه‌گیری و تجزیه و تحلیل مداوم ارتعاشات دستگاه تعبیه شده اند. برای این منظور کاربران به مرجعی برای مقایسه ارتعاشات ماشین آلات با آن نیاز دارند تا وضعیت هر ماشین را ارزیابی کنند.

 ISO 10816 بر اساس برخی از تحلیل های آماری داده های قبلی جمع آوری شده توسط ISO TC 108، مرجعی مانند ارتعاشات مجاز و شرایط هشدار یا خطر را برای ماشین آلات مختلف ارائه می دهد.

ISO 10816 یکی از اولین و پرکاربردترین استانداردهای توسعه یافته برای ارزیابی ارتعاشات انواع ماشین آلات مانند توربین بادی، توربین آبی، توربین گاز و توربین بخار، ماشین آلات رفت و برگشتی و غیره بوده است.

ISO 10816-1

ماشین های عمومی

ISO 10816-1 یک سند اساسی است که دستورالعمل های کلی را برای اندازه گیری و ارزیابی ارتعاش مکانیکی ماشین ها، همانطور که بر روی قطعات غیر چرخنده اندازه گیری می شود، ارائه می کند. طبقه بندی ماشین آلات به شرح زیر است:

ISO10816-2

توربین بخار و ژنراتورها

ISO 10816-2 برای اندازه‌گیری ارتعاشات توسط شتاب‌سنج یا سنسور های سرعت سنج بر روی قطعات ثابت مانند محفظه‌های بیرینگ توربین‌های زمینی بزرگ و ژنراتورهای بیش از 50 مگاوات با سرعت چرخشی از 1500 تا 3600 دور در دقیقه استفاده می‌شود.

ISO10816-3

ماشین های بحرانی

ISO 10816-3  عمدتاً برای اندازه‌گیری ارتعاشات ماشین‌های صنعتی مانند الکتروموتورهای با توان بالای 15 کیلووات و محدوده سرعت (120 RPM-15000 RPM) اعمال می‌شود. همچنین توسط شتاب سنج یا مبدل های سرعت بر روی قطعات ثابت مانند محفظه بیرینگ اندازه گیری می شوند.

ISO10816-3

ماشین های بحرانی

ISO 10816-3  عمدتاً برای اندازه‌گیری ارتعاشات ماشین‌های صنعتی مانند الکتروموتورهای با توان بالای 15 کیلووات و محدوده سرعت (120 RPM-15000 RPM) اعمال می‌شود. همچنین توسط شتاب سنج یا مبدل های سرعت بر روی قطعات ثابت مانند محفظه بیرینگ اندازه گیری می شوند.

ISO10816-4

توربین های گازی

 ISO 10816-4 عمدتاً برای اندازه‌گیری ارتعاش توربین‌های گازی زمینی با محدوده سرعت (3000 RPM-20000 RPM) توسط شتاب‌سنج یا سنسورهای سرعت بر روی قطعات ثابت مانند بدنه یا پایه‌های بیرینگ اعمال می‌شود.

نکته: این مقادیر، که به ترتیب محدوده های بالای منطقه A، B و C هستند، باید برای اندازه‌گیری ارتعاش شعاعی در تمام بدنه یا پایه‌های بیرینگ و برای اندازه‌گیری ارتعاشات محوری روی محفظه‌های حاوی بیرینگ محوری، تحت شرایط عملیاتی پایدار اعمال شوند. در این شکل موقعیت های اندازه گیری معمولی را نشان می دهد.

ISO10816-5

هیدروتوربین

این بخش از ISO 10816 دستورالعمل‌هایی را برای اعمال معیارهای ارزیابی ارتعاشات محفظه بیرینگ های مجموعه ماشین‌های اصلی در نیروگاه‌های تولید نیروی هیدرولیک و پمپاژ ارائه می‌دهد. ISO 10816-5 برای مجموعه های ماشینی با سرعت 60 دور در دقیقه تا 1800 دور در دقیقه، Sleeve Bearing و قدرت موتور اصلی 1 مگاوات و بیشتر قابل اجرا است. موقعیت خط شفت ممکن است عمودی، افقی یا در یک زاویه دلخواه بین این دو جهت باشد.

ISO10816-6

ماشین آلات رفت و برگشتی

 ISO 10816-6شرایط و روش های کلی اندازه گیری و ارزیابی ارتعاشات را با استفاده از اندازه گیری های انجام شده بر روی قطعات غیر چرخشی و غیر رفت و برگشتی ماشین های رفت و برگشتی مشخص می کند. این به طور کلی در مورد ماشین های پیستونی، رفت و برگشتی که به صورت صلب یا انعطاف پذیر با توان بالای 100 کیلووات نصب شده اند اعمال می شود. نمونه های معمول کاربردی عبارتند از: موتورهای محرکه دریایی، موتورهای کمکی دریایی، موتورهایی که در مجموعه ژنراتورهای دیزلی، کمپرسورهای گاز و موتورهای لوکوموتیوهای دیزلی کار می کنند. معیارهای ارزیابی کلی که ارائه شده است هم به نظارت عملیاتی و هم به آزمون پذیرش مربوط می شود. آنها همچنین برای اطمینان از اینکه ارتعاشات دستگاه بر تجهیزات نصب شده مستقیم روی دستگاه تأثیر منفی نمی گذارد استفاده می شود.

ISO10816-7

پمپ

ISO 10816-7 دستورالعمل هایی را برای ارزیابی ارتعاشات در پمپ های دوار برای کاربردهای صنعتی با توان اسمی بالای 1 کیلو وات ارائه می دهد. این الزامات ویژه برای زمانی که اندازه گیری ارتعاش بر روی قطعات غیر چرخشی (ارتعاش محفظه بیرینگ) انجام می شود، تعریف می شود. این دستورالعمل برای ارزیابی شدت ارتعاش اندازه‌گیری شده روی محفظه‌های بیرینگ پمپ‌های دوار در محل و برای آزمایش پذیرش در مرکز آزمایش سازنده یا در کارخانه ارائه می شود. این بخش از ISO 10816 همچنین اطلاعات و دستورالعمل های کلی را برای ارزیابی ارتعاش نسبی شفت دوار ارائه می دهد.

این بخش از ISO 10816 مناطق و محدودیت‌هایی را برای ارتعاش پمپ‌های افقی و عمودی بدون توجه به انعطاف‌پذیری فنداسیون آنها مشخص می‌کند. علاوه بر این، توصیه هایی برای تعریف محدودیت های عملیاتی و تنظیم مقادیر هشدار و خطر ارائه شده است.

ISO10816-8

کمپرسورهای رفت و برگشتی

این بخش از ISO 10816 روش ها و دستورالعمل هایی را برای اندازه گیری و طبقه بندی ارتعاشات مکانیکی سیستم های کمپرسور رفت و برگشتی ارائه می دهد. مقادیر ارتعاش در درجه اول برای طبقه بندی ارتعاشات سیستم کمپرسور و جلوگیری از مشکلات خستگی قطعات در سیستم کمپرسور رفت و برگشتی، مانند فونداسیون، کمپرسور، دمپرها، لوله کشی و تجهیزات کمکی نصب شده بر روی سیستم کمپرسور تعریف می شوند.

این بخش از ISO 10816 در مورد کمپرسورهای رفت و برگشتی نصب شده بر روی پایه های صلب با سرعت چرخشی معمولی بیشتر از 120 دور در دقیقه و حداکثر تا 1800 دور در دقیقه اعمال می شود. با این حال، ماشین آلات محرک کمپرسور رفت و برگشتی مطابق با بخش مناسب ISO 10816 یا سایر استانداردهای بین المللی مرتبط و طبقه بندی مورد نظر ارزیابی می شود. نمونه هایی از سیستم های کمپرسور رفت و برگشتی تحت پوشش این قسمت از ISO 10816 هستند.

  • سیستم های کمپرسور افقی، عمودی
  • کمپرسورهای سرعت ثابت و متغیر
  • کمپرسورهایی که توسط موتورهای الکتریکی، موتورهای گازی و دیزلی، توربین‌های بخار، با یا بدون گیربکس، کوپلینگ انعطاف‌پذیر یا صلب وکمپرسورهای رفت و برگشتی روانکاری شده.

ISO10816-21

توربین های بادی به همراه گیربکس

 ISO 10816-21 اندازه گیری و ارزیابی ارتعاشات مکانیکی توربین های بادی و اجزای آنها را با اندازه گیری بر روی قطعات غیر دوار مشخص می کند. این در مورد توربین هایی با خروجی ژنراتور نامی بیش از 100 کیلووات اما کمتر یا مساوی 3 مگاوات و مشخصات طراحی و عملیاتی زیر اعمال می شود: استقرار در خشکی، نصب بر روی سیستم های نگهدارنده (برج و فونداسیون) ساخته شده از فولاد و بتن، روتور محور افقی با چندین تیغه روتور، بیرینگ روتور جدا از گیربکس یا ادغام شده با گیربکس، ژنراتورهایی که از طریق گیربکس هدایت می شوند، ژنراتورهای سنکرون یا ناهمزمان با فقط یک عدد قطب ثابت یا قطب قابل تغییر برای تنظیم سرعت، ژنراتور متصل به شبکه برق از طریق مبدل یا مستقیم.